Archives October 2024

Severek tükettiğimiz patlamış mısırın nasıl patladığı her bir mısır tanesinin içerisinde az miktarda bulunan suya dayanıyor. Mısır çekirdekleri ısıtıldığında su buharlaşır ve çekirdek içerisinde yer alan nişasta yapışkan bir hal alır. Baskının yüksek olması sebebi ile nişasta bir anda kabuğu deler ve mısır tanesinin kabuğundan dışarı fışkırır.

Amerikan yerlilerine kadar uzanan patlamış mısırı Kızılderililer yiyor ve kötülükleri uzaklaştırdığına, hastalıkları iyileştirdiğine inandıkları ‘amulet’ denen bir takı olarak boyunlarına takıyorlardı. Amerika’nın keşfinden itibaren patlamış mısır beyazlara da geçti.

New Mexico‘daki bir yarasa mağarasında 4 bin yıllık patlamış mısır fosilleri görüldü.

Bir mısır çekirdeği fıstık kavurma makinasına düşünce mısırın patlatıldığı aletler de tesadüfen keşfedildi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında şeker ve tatlı yiyecek sıkıntısı baş gösterince sinemaların vazgeçilmez aperatifi oldu.

1650 yılında bir İspanyol tarafından yazılmış olan tarihteki en eski bulguda ise Amerika’daki yerlilerinin patlamış mısıra ‘pisancalla’ dedikleri kayıtlara geçmiştir. Amerika’nın eski yerleşimcileri, patlatılabilen cinsteki mısırları yetiştirip atıştırmalık ve kahvaltılık gevrek olarak tüketmişlerdir. Birçok evde alev üstünde mısır patlatmak için kullanılan ahşap kulplu tel sepetlerin olması ise patlamış mısır tüketiminin yaygınlaştığını gösteriyor.

1885 yılında Chicago‘ya sokak satıcısı olmak için gelen Charles Creators, benzinle çalışan yeni bir mısır patlatma makinesi icat etmiştir.

Nüfusun gittikçe artması ve şehirlerin büyümesiyle sokaklarda da patlamış mısır satılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda fıstık da kavurabilen bu makinenin 1983 yılında patenti alınmış ve sergilerde tanıtılmış. Daha sonraki yıllarda sirklerde ve karnavallardaki sokak satıcıları bu makineyi kullanmaya başlamış.

Yoldan geçen insanlar, rengarenk mısır patlatma makinelerinin önünde durup mısırın patlamasını seyrediyor ve taze patlayan mısırlardan alıyorlarmış. Zaman geçtikçe patlamış mısır satıcıları alışveriş merkezleri ve sinemaların olmazsa olmazlarından biri haline gelmiştir. Daha sonra yeni patlamış mısır makineleri icat edilmiş, patlamış mısır diğer kıtalarda da yaygınlaşmış ve patlamış mısır endüstrisi gittikçe gelişmiştir.

Patlamış mısır dünyanın en eski yiyeceklerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu lezzetli atıştırmalığın Amerika kıtasında çok eskilere dayandığı, Avrupa’ya sonradan geldiği biliniyor. Sapı üzerinde yediğimiz közlenmiş ya da haşlanmış mısır türü patlayan türünden farklıdır. Arkeologlar güney batı Amerika’daki çok sayıda mağarada patlayan türden mısır tohumlarına rastladı.

Mısırın ilk yetiştiği yer Amerika kıtasına, tarihi de 7 bin yıl öncesine uzanıyor. Mısırı ilk kez kimin patlattığı hakkında bilgi olmasa da, İnka ve Peru medeniyetlerinde patlamış mısırın hem yiyecek olarak hem de dekorasyon amacıyla kullanıldığı biliniyor.

Mısır, Kâşif Kristof Kolomb‘un 500 yıl önce Amerika kıtasını keşfetmesinden sonra dünyaya yayıldı. Mısır Amerika’dan Avrupa’ya, oradan da Asya’ya getirilen bir bitkiydi… İspanya, Güney Fransa, İtalya’dan mısır Doğu Akdeniz’e yayıldı. 1520-30’larda Suriye, Lübnan ve Mısır’da mısır ekimi başlamıştı. 1540’da ansiklopedi yazarı Ruellus, “Mısır Fransa’ya atalarımız tarafından İran’dan getirildi” diye yazıyordu. Bir Alman seyyaha göre de Fırat ovaları mısır tarlalarıyla kaplıydı.

Sonraki yüzyılda Balkanlar’a yayıldı ve Romanya’ya 1650’de Şerban Kantakuzin tarafından getirildi. İspanya’dan Toulouse’a girmesi de 1639’u bulmuştu. Fransa’da yaygınlaşması 1700’lerde, Avrupa’da tanınması 1800’lerde oldu.

Şilili bir arkeolog, California Üniversitesi Botanik Bahçesi’nin kurucusu Botanist Thomas Harper Goodspeed‘e antik çağlardan kalma mısır taneleri hediye etmiş.

Bin yıl öncesinden kalan bu mısırları bir gün evde otururken patlatmayı denemiş Goodspeed. Ve mısırlar patlamış. Bu mısırların kabuğu diğer türlerin dört katı kadar kalın olduğundan bu kadar yıl boyunca mısırı dış etkenlerden korumuş.